‘Bouwen aan een innovatieve, digitale economie’

“Hoe kunnen we de voordelen van digitalisering eerlijk verdelen? Dat blijft één van de grootste uitdagingen”, zegt Willem Koeman, tot recent Lead Digitalisering bij Amsterdam Economic Board. “Want hoewel de beloften van technologie groot zijn, moeten we ook oog hebben voor de keerzijden.”

Hoe houd je bijvoorbeeld zeggenschap in een platformeconomie, waar software steeds vaker werk en prestaties stuurt en volgt? Gebrek aan controle kan leiden tot minder autonomie in je werk, waardoor je je minder vrij voelt in je keuzes en verantwoordelijkheden. Neem bijvoorbeeld de zorg, een sector met personeelstekorten. Technologie wordt hier ingezet voor meer efficiëntie. Wat betekent dat voor patiënten en medewerkers?”

Hoe raakte je thuis in verantwoorde digitalisering?

Willem Koeman

“Ik ben in 2012 begonnen bij de Amsterdamse Innovatie Motor, de voorloper van Amsterdam Economic Board. De wisselwerking tussen maatschappelijke ontwikkelingen en digitalisering heeft altijd centraal gestaan in mijn werk. Vanuit mijn studie Sociaal Wetenschappelijke Informatica aan de Universiteit van Amsterdam raakte ik gefascineerd door de interactie tussen mensen en technologie.

“Digitalisering is geen onvermijdelijk lot, maar iets dat we als samenleving zelf kunnen sturen. Dat fascineert me. Bij Amsterdam Economic Board heb ik me ingezet voor de verantwoorde inzet van data en AI. Met als doel dat deze technologieën bijdragen aan een duurzame toekomst.”

Welke initiatieven waren voor jou de hoogtepunten?

“Het meest trots ben ik op het Manifest Tada, gelanceerd in 2017 met meer dan 60 partners. Dit bevat de leidende principes voor verantwoorde digitalisering in de Amsterdamse regio. Het heeft een sterke invloed gehad, doordat het onder meer is opgenomen in coalitieakkoorden van de gemeente Amsterdam. Het heeft echt de discussie rondom verantwoorde digitalisering op de kaart gezet.”

Vertrouwd data delen

“Een ander belangrijk initiatief is AMdEX, dat voortkwam uit het Manifest Tada. AMdEX werkt als een soort digitale notaris, waar afspraken over data-uitwisseling veilig en transparant worden vastgelegd. Dit project heeft gezorgd voor een vertrouwd ecosysteem voor data delen. Het is een fundamenteel onderdeel van het groeifondsprogramma Dutch Metropolitan Innovations.”

“Ons initiatief LEAP heeft belangrijke stappen gezet in de verduurzaming van datacenters in de regio. Dit initiatief leidde zelfs tot de oprichting van de Nationale Coalitie Duurzame Digitalisering.”

Waren er lessen te leren van minder succesvolle initiatieven?

“Zeker! Het initiatief Amsterdam Blockchain City leverde veelbelovende netwerken op, maar we misten een gezamenlijk doel. Het heeft ons geleerd dat een technologie alleen niet voldoende is voor een succesvolle samenwerking. Er moet een concreet, gedeeld probleem zijn. Deze les hebben we meegenomen in latere initiatieven, waarin we meer aandacht besteden aan gedeelde belangen en doelen.”

Wat is de volgende stap van Amsterdam Economic Board in data en digitalisering?

“We bouwen verder op alles wat we hebben bereikt en blijven ons richten op een verantwoorde en duurzame digitalisering. Eén van de lopende initiatieven is het Data Commons Collective. Hierin onderzoeken we hoe we data eerlijk kunnen delen ten bate van de gemeenschap.

“In een ander veelbelovend project experimenteren we met netwerktechnologie om energiegemeenschappen te creëren. Dit gaat kleine en middelgrote energiegebruikers helpen om eigenaar te worden van hun energiedata, zodat zij actief kunnen bijdragen aan de energietransitie.”

Wat moeten nieuwe partners weten, die zich willen aansluiten bij het netwerk van Amsterdam Economic Board?

“Ik zou zeggen: dit is hét moment om aan boord te stappen. De uitdagingen op het gebied van digitalisering en duurzaamheid vragen om nieuwe ideeën en samenwerking. Amsterdam Economic Board heeft een sterk netwerk en ervaring opgebouwd, maar we kunnen dit niet alleen. Nieuwe partners, groot en klein, zijn essentieel om samen te bouwen aan een inclusieve en duurzame digitale toekomst in de regio.”