Dennis Grimbergen: ‘Gratis OV, dat zou lef zijn!’

Dennis Grimbergen durft groot te denken en hoopt dat anderen dat met hem willen doen. Van slagerij Jansen uit Lelystad, tot en met de Rijksoverheid. Iedereen kan op zijn eigen manier invulling geven aan Anders kijken, anders doen. “Laat het smalle lijntje los waarop je loopt en durf te kiezen om iets anders te doen. Het zou van lef getuigen als de overheid zegt: we maken het OV gratis, net als in Luxemburg. Als de overheid het niet doet, dan moeten wij als Metropool Amsterdam misschien eigenwijs zijn en zeggen: wij regelen dat wel. Stel je eens voor wat dat voor de congestie- en parkeerproblematiek in de regio gaat doen. Ik vind het serieus een mooie oproep en ik hoop dat iedereen binnen zijn eigen kring van invloed de handschoen oppakt.”

 Wat maakt Anders kijken, anders doen voor jou belangrijk? 

“Op mondiaal niveau staan we voor een enorme uitdaging. We moeten onze aarde anders gaan gebruiken. De Metropool Amsterdam is een compacte regio waar grote transities nodig zijn. In de moeilijke dilemma’s is het de kunst om elkaar te vinden. Daaraan levert deze oproep een bijdrage. Binnen het kleine, regionale oppervlak moeten we niet met elkaar gaan concurreren. In drie kwartier rijd je van de ene naar de andere kant van de regio. De IJmond wil graag de waterstofpropositie hebben, maar in Lelystad willen wij die ook graag. Bij ons komt de opbrengst binnen van de windparken aan de kust. De kunst is om er samen voor te zorgen dat we op een slimme manier waterstof gaan maken, in plaats van te concurreren met elkaar.”  

Waarom is brede welvaart een belangrijk onderdeel van Anders kijken, anders doen? 

“Brede welvaart is zelfs cruciaal. Als liberaal geloof ik niet per se in nivelleren. Wel geloof ik in delen met elkaar als je het goed hebt. Iedere bewoner moet meeprofiteren van de ontwikkelingen. Ook de lasten moeten we eerlijk verdelen. Iedereen in de regio kan van toegevoegde waarde zijn.”  

Volgens Marco Smit, directeur van de ROM Horizon Flevoland, moeten Economic Boards zich vooral richten op het economische deel van brede welvaart.

“Ik denk niet dat je dat zonder integrale opgave kunt doen. Dat zou bijvoorbeeld betekenen dat je je alleen gaat richten op bedrijven binnenhalen, zonder na te denken over de gevolgen daarvan. We hebben als land en als regio een grote maatschappelijke opgave. We kunnen mensen niet huisvesten, terwijl een dak boven je hoofd eerst komt in de behoeftenpiramide van Maslov. Er is een tekort aan 28.000 studentenwoningen in onze regio. Per maand registeren wij drie economisch dakloze gezinnen. Ondanks voldoende inkomen, kunnen ze simpelweg geen huis vinden. Zij slapen met hun kinderen in hun auto. Dat vind ik onverteerbaar. Je kunt onze economie niet los zien van brede welvaart.”  

De landelijke verkiezingen staan voor de deur. Wat is er nodig van het Rijk om Anders kijken, anders doen mogelijk te maken? 

“De regeldruk vanuit Den Haag is te hoog. Bijvoorbeeld voor woningbouw. Gemeenten en ontwikkelaars kunnen heel goed bouwen, maar dan zijn er wel minder regels nodig vanuit Den Haag. Neem de grondposities van het Rijksvastgoedbedrijf. De overheid is star in het toewijzen van andere bestemmingen. Terwijl er onvoldoende alternatieven zijn voor woningbouw.” 

“Het Rijk moet zelf ook anders gaan kijken en anders gaan doen. De bredere duurzaamheidsopgave waar we als land voor staan is groot. We zijn aan het vastlopen. Mooie ambitie: met z’n allen van het gas af. Maar het kan gewoon nog niet. Dat is nog niet haalbaar. We hebben onvoldoende capaciteit om helemaal te elektrificeren. Er is tekort aan mensen, materialen en middelen.” 

Moeten we onze ambitie bijstellen?   

“Je moet nooit je ambitie bijstellen, want dan ben je klaar. Dan ga je niets meer doen. Wel moeten we creatiever worden als we de meest duurzame regio willen worden. Kunnen werkgevers of pensioenfondsen geen leningen verstrekken tegen een lage rente aan hun werknemers of deelnemers? Die leningen kunnen zij dan gebruiken om zonnepanelen aan te schaffen of het huis te isoleren. Economisch is dit misschien niet interessant voor bedrijven, maar we moeten nu als collectief aan het werk. Bedrijven mogen best ook een bijdrage leveren aan dat collectief. En de overheid moet hiervoor dus gaan toestaan dat je bijna renteloos mag lenen. Ik zeg niet dat dit dé oplossing is, maar het is wel dat anders kijken en anders doen waar we naartoe moeten.” 

Wat doe jij in Lelystad al anders, met het oog op brede welvaart en de andere uitdagingen? 

“Ik ben er best trots op dat we in Lelystad onlangs 162 hectare grond hebben verkocht aan bedrijven als bol.com, Jysk en Bestseller. Hierdoor voegen we tussen nu en 2030 ongeveer 15.000 banen toe aan de regio. Het bijzondere is dat deze bedrijven – naast een verkoopcontract – ook een sociaal convenant met verplichtingen hebben ondertekend. Daarmee committeren ze zich aan het regelen van onderwijs en huisvesting voor de mensen die ze nodig hebben. Met het MBO College onderzoeken ze bijvoorbeeld al hoe ze hun toekomstige werknemers kunnen scholen. Het eerste jaar van hun opleiding is nu gestart.  

“In het convenant staat ook dat het makkelijker wordt om mensen uit te wisselen: als er bij het ene bedrijf even geen werk is, kan iemand bij een ander bedrijf aan de slag. Dat is natuurlijk een beter vooruitzicht dan een werkloosheidsuitkering. Voor ons als gemeente is dit ook nieuw, alleen al omdat contracten een andere invulling krijgen.  

“We gaan ook eengezinswoningen bouwen voor maximaal 270.000 euro. Dat lukt door andere soorten contracten te sluiten en andere processen te doorlopen. We hebben dan als gemeente minder invloed op de kleur van de dakpan en de vorm van de gevel. Ik merk dat ze dat hier in de ambtelijke organisatie nog wel spannend vinden. Met deze aanpak – en door al vroeg om de tafel gaan met ontwikkelaars en aannemers – kunnen we wel aan deze vraag voldoen.”  

Sinds juli staat de oproep online. Wat hoor jij er tot nu toe over? 

“De reacties gaan alle kanten op. Sommigen vinden het te politiek geladen, anderen vinden het te weinig aansluiten bij de realiteit van vandaag. Weer anderen zeggen dat het allemaal wensdenken is. Ik vind het alleen maar goed dat we vanuit alle kanten commentaar krijgen. Het laat zien dat we iets raken. Onze ambities lijken misschien groot, maar iedereen kan er voor zichzelf iets uithalen. Je hoeft natuurlijk niet mee te doen, maar kom dan ook niet meepraten over wat we wel moeten doen. Kijk wat je in jouw kring van invloed kunt doen en vier de kleine stappen.”  

Tekst: Mirjam Streefkerk