Werkatelier: ongelijke behandeling voor gelijke kansen

Amsterdam Economic Board, ROM InWest en de MRA Directie organiseerden het werkatelier om partijen te verbinden en nieuwe ideeën en inzichten op te halen. Het doel? Een roadmap opstellen voor het verbeteren van preventie en gezondheid in de regio door ‘anders kijken en anders doen’.

Anders kijken, anders doen, vraagt om een fundamenteel andere aanpak en manier van samenwerken. Het betekent omdenken. Vanuit meerdere invalshoeken kijken naar problemen en mogelijke oplossingen. Samen met betrokken mensen die een andere benadering kiezen dan gebruikelijk. Juist ook als dat schuurt. Hiervoor zijn er negen opgaven geformuleerd voor de Metropool van Morgen: ontplooien, harmoniseren, maken, bijdragen, thuisvoelen, bestaanszekerheid, besluiten, eigenaarschap en uitwisselen.

Klik op de afbeelding voor een uitleg bij elk van deze opgaven en lees meer over deze aanpak.

Brede welvaart

Het uitgangspunt van het werkatelier van vandaag is brede welvaart, vertelt Claire Teurlings van Amsterdam Economic Board bij haar introductie.“Die gaat verder dan alleen de materialistische welvaart. Brede welvaart gaat ook over andere dingen die wij van waarde vinden, zoals gezondheid, onderwijs, veiligheid en persoonlijke ontwikkeling. En een belangrijke vraag daarbij is hoe je mensen hier een eigen bijdrage aan kan laten leveren.”

De aanwezigen gaan vooral zelf aan de slag. Ze werken bij overheden, in het bedrijfsleven, bij verzekeraars, kennis- en zorginstellingen en maatschappelijke organisatie en worden uitgedaagd om de opgaven te concretiseren.

De negen opgaven zijn op de vloer geplakt en de experts staan eromheen. Welke vallen op? Ontplooien ook wel autonomie, zegt een chirurg. “Ik merk dat als mensen tijdens hun behandeling autonomie krijgen, ze eigen ideeën gaan ontwikkelen. Zich beter voelen.” Er ontstaat een gesprek over hoe gezond gedrag kan lonen. Iemand noemt de Fitcoins, die sommige gemeenten inzetten om gezond gedrag te belonen. Een ander zegt dat is gebleken dat deze slechts tijdelijk effect hebben. “Net als veel landelijke campagnes en interventies. We moeten dus op zoek naar een beloning, die zorgt voor een langduriger effect.”

Mentale gezondheid

De opgave thuisvoelen passeert de revue. “Die gaat over mentale gezondheid. Veel groepen kunnen zich niet eens bezighouden met gezondheid omdat ze continu stijf staan van de stress”, zegt iemand daarover. Een ander merkt op dat de gesprekken wel erg veel over het individu gaan. “Als die inwoner nou maar dit doet, dan komt het goed. Maar volgens mij moeten we het over het systeem hebben. Welke systemen moeten we veranderen?”

Ook harmoniseren komt ter sprake. Verschillende experts ervaren dat samenwerkingen tussen verschillende soorten organisaties moeilijk verlopen, terwijl ze wel nodig zijn. Iemand merkt op: “Het programma Amsterdam Vitaal & Gezond loopt al. Moeten we ons daar niet bij aansluiten?”

De aanwezigen krijgen de vraag om op de opgave te gaan staan waar ze het meest bij voelen. Er staan een aantal mensen bij bestaanszekerheid. “Dit is volgens ons de belangrijkste opgave”, legt een van hen later uit. “Als je geen bestaanszekerheid hebt, leidt dat tot stress. En we weten allemaal dat dat weer tot onnodige ongezondheid leidt.” Anderen willen zich juist op het thema ontplooien richten: “Deze opgave gaat over gelijke kansen, een basisvoorwaarde voor een gezond leven.”

Krantenkop in 2035

In verschillende groepen werken de deelnemers s enkele thema’s uit verder uit. Met welke krantenkop willen zij in 2035 het nieuws halen? En wie moeten er daarvoor samenwerken? Waar moeten we mee stoppen, waar willen we juist mee doorgaan?

Aan de verschillende tafels voeren ze intensieve gesprekken en leggen ze de lat hoog. Stoppen met ruimte bieden aan ongezonde lobby, vangen we op, maar ook starten met consuminderen, mantelzorgen moet makkelijker worden, we moeten stoppen met het wantrouwen in burgers, en: bestuurders moeten hun ego’s aan de kant zetten.

‘Studenten wonen in het Amsterdam UMC’

Met deze kop wil de eerste groep in 2035 de krant halen. De woningnood is opgelost, dankzij de gezonde leefomgeving in de Metropool Amsterdam. Er zijn daardoor veel minder ziekenhuisbedden nodig. De groep wil dat bereiken door in te zoomen op lokale initiatieven en communities. “We moeten per wijk en buurt kijken wat er nodig is om mensen gezonder te krijgen.” Iemand noemt de participatieve begroting: een begroting voor een wijk of gemeente waarover burgers mogen meebeslissen. De groep wil stoppen met perverse prikkels in de gezondheidszorg en af van het klassieke waarderingsmodel met een focus op aandeelhouders. Ook stelt de groep een basisinkomen voor iedereen voor.

‘Inclusieve gezondheid’

Het nieuwsbericht van groep 2 opent in 2035 met de tekst: Als eerste regio in Europa zijn bedrijven en overheden in de Metropool Amsterdam erin geslaagd om op een inclusieve manier gezondheid voor iedereen te realiseren. Bij die ambitie ligt de verantwoordelijkheid nadrukkelijk niet bij het individu, maar bij bedrijven: investeerders, voedselproducten, pensioenfondsen. “We moeten direct stoppen met de ongezonde lobby richting bestuurders. We moeten systeem-barrières vinden en ze wegnemen. En we moeten naar duurzame businessmodellen en ons goed afvragen waar morgen behoefte aan is.”

‘Ceo’s van Deloitte en ABN werken deeltijd in de zorg: een groot succes’

De verrassende krantenkop die groep 3 voor 2035 formuleert gaat over eigenaarschap. “We willen naar een zorgsamenleving waarin we verticale en horizontale verbindingen maken en waarin solidariteit en vertrouwen centraal staan.” Hoewel er kritiek mogelijk is op bestaande structuren moeten we ze niet willen afbreken. “We hebben in Nederland goede zorg, we hebben een goede infrastructuur. Opnieuw beginnen heeft niet zoveel zin, we moeten vooral op zoek naar de weeffouten in het systeem en die met elkaar bespreken.”

‘Even lang gezond leven’

De laatste groep richtte zich op bestaanszekerheid en kwam tot deze kop. Het verschil in levensverwachting tussen mensen uit de verschillende lagen van de bevolking is te groot, zo stelde de groep vast. “We moeten daarom niet werken aan gelijke behandeling, maar juist aan ongelijke behandeling zodat iedereen gelijke kans heeft op een lang en gezond leven.” De groep besprak uitgangspunten als de economie van het geluk, breed welzijn, ontplooiing, meedoen en betekenisvol bestaan. “De kern is: ben ik gelukkig. Als je dat bent, heb je intrinsieke bestaanszekerheid.”

Verder werken aan een gezonde en actieve metropool

Het werkatelier is een vervolg op het Preventiediner Gezond & Actief Leven in de Metropool van Morgen, dat Amsterdam Economic Board in maart organiseerde met het MRA Bureau en ROM InWest. De deelnemers geven allemaal aan er verder mee aan de slag te willen gaan. Maar, merken enkele experts op: als we het hebben over 2035, moeten we ook Gen Z’ers durven uitnodigen. En ook de mensen waar het echt over gaat. De Hogeschool van Amsterdam doet nog een oproep: “Heb je interessante projecten waar je niet genoeg uitvoeringskracht voor hebt: mail mij dan gerust. Wij hebben altijd genoeg studenten die op zoek zijn naar mooie opdrachten.”

Wil je meewerken, heb je feedback of ideeën over het thema Gezond en Actief Leven in de Metropool van Morgen? Neem contact op met Richard Hoving  of  Gerty Holla.