Board Talk: ‘Investeer in duurzaamheid, laat economie floreren’

De energietransitie loopt wat vertraging op door de huidige coronacrisis. Maar Franc Weerwind en Hans Bakker stellen vast dat er ook nog voldoende kansen zijn: niet alleen dankzij hoogwaardige nieuwe technologie en nieuwe bedrijven, maar ook in de zware industrie en een overvloed aan ongeplukt laaghangend fruit. “Wat wij doen op het vlak van duurzaamheid is uniek.”

De huidige coronacrisis raakt de Metropool Amsterdam hard op economisch vlak. Wat denken jullie dat de impact van deze crisis is op de energietransitie?

Hans Bakker: “Tot de coronacrisis begon zag ik bij veel bedrijven best een grote bereidheid om aan de energietransitie te werken. Ze maakten plannen om te investeren of deden dat al. Bij de meeste bedrijven die hard geraakt worden liggen dit soort investeringen nu stil. Dat is heel begrijpelijk: zij zijn aan het overleven.”

Franc Weerwind: “Dat herken ik wel. Tegelijkertijd zijn er ook grotere bedrijven die het lastig hebben en die toch anticyclisch investeren in de energietransitie. Vanuit de gedachte: de pre-coronatijd komt niet meer terug. Dit is een goed moment voor herbezinning. Ook voor ons als overheid. Wij hadden het financieel al zwaar door de decentralisatie en daar komt nu deze crisis bovenop, waarin we toch vooral proberen te blijven investeren om de economie draaiende te houden.”

Bakker: “Per saldo is de invloed op de energietransitie niet positief — hij zal wat vertraging oplopen, maar wat Franc zegt klopt: er zijn ook organisaties die door blijven zetten. Binnen VNO-NCW hebben we bijvoorbeeld de Groene Groeiers, een platform dat bestaat uit ruim 400 bedrijven die investeren in de circulaire economie en energietransitie. Dat is een heel levendige club die kennis en business cases delen en die onverdroten doorgaat — ook nu. Daarnaast zien we bijvoorbeeld dat de glastuinbouw die enorm te leiden heeft onder de crisis nog steeds allerlei duurzaamheidsprogramma’s lopen.”

Weerwind: “Tijdens de Floriade in 2022 (de wereldtuinbouwtentoonstelling die Nederland elke tien jaar organiseert en in 2022 in Almere is, red.) hopen we veel van die innovatiekracht te kunnen laten zien. Ondanks dat het momenteel moeilijk is om sponsoren te vinden besloot de gemeenteraad vorig jaar om toch door te zetten. Omdat we vinden dat het belangrijk is om de duurzame technologie van de toekomst te laten zien aan de rest van de wereld, te leren van de andere landen die er komen én om die legacy te gebruiken om de energietransitie in de MRA op te schalen. Het is als overheid onze taak om dit toch op de agenda te houden. Dat doen we door te stimuleren: we hebben bijvoorbeeld als opdracht om duizenden woningen te realiseren, daar zie ik kansen om de bouwsector aan te jagen. We onderzoeken: bijvoorbeeld hoe we in de toekomst aardwarmte kunnen gebruiken voor de verwarming van onze woningen. Daarnaast geven we het goede voorbeeld door nu op alle overheidsgebouwen in de gemeente zonnepanelen te plaatsen.”

Bakker: “Dat is een goed streven. Tegelijkertijd is er ook dan nog een groot areaal aan oppervlak wat daar niet voor gebruikt wordt. Vol verbazing rijd ik steeds langs alle gigantische distributiecentra waarvan er binnen jouw gemeente ook heel wat staan. Ik begreep dat investeerders er niet zo happig op zijn om daar zonnepanelen op te leggen omdat dat buiten hun businessmodel valt. En verzekeraars staan ook niet te springen. Moet er geen regelgeving komen waarbij op elk minimaal zoveel procent met zonnepanelen bedekt moet zijn?”

Weerwind: “Daar ben ik het helemaal mee eens en gelukkig komt die regelgeving er ook. Ik zoek het even op — ja, vanaf 2022 kunnen we als gemeente zonnepanelen verplicht stellen. Ook hiermee kunnen we de energietransitie versnellen.”

Bakker: “Wat goed. Dit soort dingen brengt versnelling. Tegelijkertijd moet de overheid ook inspireren en voorlichten. Aan ondernemers duidelijk maken dat die energietransitie niet alleen over complexe technologie gaat en dure innovaties. Ik denk dat er ook in simpele dingen heel veel te halen valt. Door terug te gaan naar de basis: al je stekkers eruit te trekken en te kijken waar je kunt besparen. In 2004 deed ik dat als directeur van de RAI ook. Toen we alle NEON-verlichting aan de buitenkant vervingen door led en die tussen twee en zes uur ’s nachts uitzetten, bespaarden we op die buitenverlichting al 95 procent.”

Hans Bakker

Wat vinden jullie van de huidige rol van de Amsterdam Economic Board?

Bakker: “Wat wij doen op het vlak van duurzaamheid is uniek, daarmee lopen we vergeleken met andere economic boards echt voorop. En dat is goed: we moeten immers nu in duurzaamheid investeren om de economie in de toekomst te laten floreren. LEAP vind ik daarvan een fantastisch voorbeeld: besparen op energie terwijl we meer data verwerken.”

Weerwind: “Daar zijn we het over eens. Wij zijn als gemeente partner van LEAP, wat staat voor Lower Energy Acceleration Program. Wij willen in onze regio een nieuwe data-economie vestigen. Tussen Zeewolde en Almere is ruimte genoeg voor een hyperconnectiviteitscluster waar de datakabels die in Amsterdam binnenkomen op kunnen worden aangesloten. Vervolgens moeten we nadenken over hoe we die restwarmte kunnen gebruiken om huizen te verwarmen. Wij participeren in dit initiatief omdat je ons nodig hebt om letterlijk ruimte te creëren. Bovendien denk ik dat wij partijen kunnen samenbrengen.”

Bakker: “Ik vind wel dat de Board haar visie wat kan verbreden. Die focus op duurzaamheid moet niet alleen gaan over die nieuwe technologie, zoals ik net ook al zei. Ik denk dat we de zware industrie in onze regio nog meer kunnen betrekken. Neem Tata, wat daar aan energie wordt verbruikt doet alles wat we met andere initiatieven besparen bijna teniet. Wat hierbij zou helpen is als de lessen vanuit de zware industrie beter beschikbaar komen voor het overig bedrijfsleven”.

Weerwind: “Ik mocht enige tijd burgemeester zijn van Velsen en heb toen veel respect gekregen voor Tata. Toen zag ik hoe het staalbedrijf een voorbeeld is voor andere staalbedrijven in de wereld, doordat het continu bezig is met innovatie. Ik vind het ook bijzonder dat zij hun bedrijfsschool hebben opengesteld en er een volwaardige vmbo-opleiding van hebben gemaakt.”

Bakker: “Inderdaad, zo zou het met meer bedrijven kunnen in de regio en wij zouden ze als Board kunnen helpen om breder te laten zien wat voor voorloper ze zijn in de wereldstaalindustrie.”

Weerwind: “We mogen als MRA en als Board ook nog beter naar andere regio’s kijken. Naar hoe Eindhoven omgaat met de universiteit en de spinoff-bedrijven daarvan gebruikt voor de hele metropool. In Brainport Eindhoven bepaalt de ‘triple helix’ –– de samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en de onderwijs- en kennisinstellingen –– gezamenlijk de strategie voor het onderhouden en versterken van het regionale innovatie-ecosysteem. De Stichting Brainport en de ontwikkelingsmaatschappij Brainport Development werken hieraan. De digitale weerbaarheid in de regio Rotterdam/Den Haag vind ik ook interessant. De haven daar heeft veel geïnvesteerd in cyber security na die grote hack bij Maersk in 2018, die hen ook raakte. Daar moet onze haven en Schiphol zeker ook lering uit trekken, want ook in de regio Amsterdam is cruciale en dus kwetsbare infrastructuur.”

Franc Weerwind, Feenstra Fotografie

Door welke thought leaders raken jullie geïnspireerd?

Bakker: “Ik heb niet zozeer een thought leader in gedachte, maar meer een do leader: dat is Renzo Deurlo, de directeur van GreenFox Social Return. Zij detacheren mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Green Fox hielp ons destijds in de RAI met het vervangen van alle armaturen door led. Vier maanden lang werd daaraan gewerkt door mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Ik vond het mooi om te zien hoe daar vergroening werd gecombineerd met maatschappelijke winst.”

Weerwind: “Voor mij is dat absoluut Jacqueline Cramer. Zij zorgt ervoor dat dit onderwerp, de energietransitie en de circulaire economie, continu op de agenda blijft. Vol enthousiasme. Dat vind ik erg inspirerend.”

Boardleden in gesprek

Het interview met Franc Weerwind en Hans Bakker is deel 10 uit de reeks Board Talk. Hierin praten we met Boardleden over de grootste uitdagingen voor de Amsterdamse metropool. Een regio die een duurzame, gezonde leefomgeving biedt, verantwoorde digitalisering en waardevol werk voor iedereen. Dit zijn ook de belangrijkste thema’s voor Amsterdam Economic Board. Lees ook de andere interviews in de serie Board Talk.

Lees meer

23 maart 2021

Meer weten over

| |

Neem contact op

Deel dit artikel

#slimgroengezond

Wil je meer van dit soort artikelen?
Volg ons dagelijks op LinkedIn, X en schrijf je in voor onze Board Update.

Lees ook deze berichten