Board Talk: ‘Als we niet ondernemend zijn komen we ook niet vooruit’

Als het aan Atilla Aytekin en Jeroen Verwoort ligt, werkt de Board niet alleen aan een slimme, groene en gezonde regio, maar ook aan een ondernemende regio. “De energietransitie in onze regio, in de haven en op Schiphol moet een businesscase worden die interessant is voor de hele wereld.”

Allebei worden ze dagelijks direct geconfronteerd met het energieverbruik in hun regio. Het kantoor van Azerion-directeur Atilla Aytekin kijkt uit op een van de grootste datacenters van Schiphol-Rijk. Daar en in andere datacenters over de hele wereld worden de duizenden online games van het game- en advertentiebedrijf gehost. Zo’n dertig kilometer verderop ziet Jeroen Verwoort, wethouder in Velsen, vanuit zijn woonplaats IJmuiden de rook uit de hoogovens van Tata Steel komen.

Het zijn verschillende vormen van energieverbruik, maar de overeenkomst is helder: om een energietransitie te bewerkstelligen moeten zowel datacentra als zware industrie veel minder energie gaan verbruiken. En daar proberen beide mannen, elk van uit hun eigen rol, een bijdrage aan te leveren. Er zijn meer overeenkomsten tussen de twee: zo werden ze allebei afgelopen jaar lid van de Board.

Wat was jullie motivatie daarvoor?

Atilla Aytekin, directeur van Azerion: “De Board houdt zich voor een groot deel bezig met dezelfde zaken als wij. Ook wij denken na over hoe we kunnen vergroenen. Ook wij willen publiek-private samenwerking gebruiken om bepaalde thema’s te agenderen. Denk aan AI en gaming en gamification. Wij willen bijvoorbeeld het grootste gaming startupcenter van Europa opzetten, waarvoor we ook samenwerken met de gemeente. Ik heb me trouwens aangemeld bij de Board op één voorwaarde: ik wil niet dat de Board een soort praatgroep is. Mijn ambitie is om echt in actie te komen. Om als we plannen hebben gemaakt projectmanagers naar voren te schuiven die de plannen kunnen uitvoeren.”

Jeroen Verwoort: “Als gemeente vinden wij de samenwerking in de Metropoolregio erg belangrijk, daarom waren we al aangesloten bij het BO Platform Economie. De Board is voor dit platform een belangrijke schakel. Niet alleen op strategisch niveau, maar ook op uitvoerend niveau. Ik hoop dat ik als Boardlid de veelzijdigheid van de Metropoolregio kan benadrukken. Het Noordzeekanaalgebied, IJmond en de industrie hier leveren een belangrijke bijdrage aan onze economie. Het grootste deel van het onderhoud van de windparken op zee wordt vanuit onze havens gedaan. Wij willen de groene stekker van heel Nederland worden, wij werken — ook met Tata — aan een schonere maakindustrie. Daar kunnen we de Board goed bij gebruiken en andersom kunnen we als regio denk ik ook een belangrijke bijdrage aan de doelstellingen van de Board leveren.”

“Wij willen de groene stekker van heel Nederland worden, wij werken — ook met Tata — aan een schonere maakindustrie. Daar kunnen we de Board goed bij gebruiken.”

Die doelstellingen zijn: een slimme, groene en gezonde regio. Welke rol spelen digitalisering en artificial intelligence daarbij?

Verwoort: “Digitalisering is onlosmakelijk verbonden met de uitdagingen waar we als regio voor staan. Vaak is de neiging bij traditionele organisaties om ‘iets met digitaal’ te doen, maar de realiteit is dat het niet twee verschillende sporen zijn. Vrijwel elke organisatie is of wordt een digitale organisatie. Neem de maakindustrie in onze regio. Die kan dankzij allerlei digitale toepassingen, door toepassing van kunstmatige intelligentie veel efficiënter opereren. Door sensoren in windmolens en in industriële machines op te nemen kunnen we het onderhoud veel efficiënter organiseren. Een efficiëntere industrie is automatisch ook een schonere maakindustrie, omdat er veel minder energie wordt verbruikt. Onze rol als gemeente is vooral een verbindende: wij moeten niet zelf dingen gaan zitten uitvinden. Laatst bracht ik bijvoorbeeld wat mensen die zich met smart maintenance en sensoring bezighielden in contact met een paar mensen achter het project AI Technology for People, dat zich onder meer richt op de gezondheidszorg in de Metropoolregio. Dan zie je meteen al een interessante kennisuitwisseling ontstaan. Dat moet precies ook de rol van de Board zijn volgens mij.”

Aytekin: “Wij opereren natuurlijk alleen maar digitaal. In al onze spellen zit al kunstmatige intelligentie: die gebruiken we bijvoorbeeld om in heel korte tijd in te schatten welk niveau een speler heeft. Voor onze advertentietechnologie geldt hetzelfde: daarmee doen we 1,5 miljard transacties per uur. Daar zit heel, heel veel complexe techniek achter, waaronder ook AI. Die techniek moeten we ook gaan inzetten voor een slimme, groene en gezonde regio. Ik denk dat gamification hiervoor een goed middel is: gamification is immers een complexe simulatie. Dat soort simulaties kunnen we gebruiken om de zorg en de logistiek te verbeteren.

Niet voor niets willen we ook dat startupcenter voor games oprichten. Ik denk dat we niet alleen moeten werken aan een slimme, groene en gezonde regio, maar ook aan een ondernemende regio. Daar wil ik me echt hard voor maken in de Board. De benodigde transities in de haven, op Schiphol, in de Metropoolregio moeten eigenlijk een businesscase worden waar de hele wereld jaloers naar kijkt. Vergelijk het met de manier waarop we met water omgaan. We moeten het echt dóen en daarvoor is ondernemerschap nodig.”

Verwoort, hard knikkend: “Hear, hear! Daar ben ik het helemaal mee eens. Als we niet ondernemend zijn komen we ook niet vooruit. Bij ondernemers zit zo ontzettend veel innovatiekracht, die moeten we gebruiken bij de uitdagingen waar we voor staan. Kennisinstellingen en overheden kunnen dit niet alleen.”

Veel Boardleden zien het tekort aan technisch geschoold personeel als grote uitdaging. De gemeente Velsen werkt in het programma Techport nauw samen met regionale industrie om meer mensen op te leiden. Hoe gaat dat?

Verwoort: “In Techport zie je veel van dat ondernemerschap en die samenwerking die zo belangrijk is voor het behalen van onze doelen. Provincie werkt er met gemeenten, Tata Steel en andere ondernemers, onder meer aan een gezonde arbeidsmarkt. Het vinden van goed technisch personeel, zowel voor Atilla’s digitale techniek als voor de fysieke techniek die in onze gemeente een grote rol speelt, is al jaren een groot probleem. Ik denk dat we daar als Metropoolregio meer aandacht aan kunnen besteden. Er zijn te veel opleidingen waar wordt opgeleid voor werkeloosheid; we moeten jongeren stimuleren om betere keuzes te maken. De maakindustrie heeft een imagoprobleem, men denkt dat fysiek technisch werk vies en zwaar is bijvoorbeeld, en alleen voor jongens. Tata heeft een eigen Academy waar kort geleden een meisje met haar moeder langskwam. Die zijn allebei de opleiding gaan doen. Dat soort dingen zijn heel gaaf. Mensen moeten die verhalen vertellen. We hebben rolmodellen nodig.”

Aytekin: “Volgens mij is het inderdaad voor een belangrijk deel marketing. We moeten de labels beter invullen, ook bij de digitale techniek. Engineer of software engineer zegt mensen niet zoveel, terwijl gaming al veel aansprekender is. Een Gaming Academy is voor veel jongeren interessanter dan een IT Academy, terwijl we ze dezelfde dingen kunnen leren. Ook vanuit onze organisatie komen IT’ers terecht bij bedrijven als Funda en ASML.”

Wethouder Verwoort had het ook over rolmodellen. In een interview met het FD las ik dat u graag een rolmodel wil zijn voor jongeren met een migratieachtergrond.

Aytekin: “Jeroen, ken jij Orhan Delibas nog?

Verwoort: “Oei, was dat niet die Turkse bokser? Op de Olympische Spelen van 1992?”

Aytekin: “Zeker. Hij kwam destijds uit voor het Nederlandse team. En ineens zag ik dat je ook als Turkse jongen in Nederland iets groots kon bereiken. Ik heb zelfs nog zes maanden op boksen gezeten toen. Die herinnering zorgt ervoor dat ik ook een rolmodel wil zijn. Mijn vrienden vragen mij weleens waarom ik mijn migratie-achtergrond er steeds bij haal in interviews. Ik doe dat omdat ik aan jongeren wil laten zien dat je ook als kind van een fabrieksarbeider een beursgenoteerd bedrijf kunt opzetten.” (Azerion wil volgend jaar naar de beurs, red.)

Wat is jullie persoonlijke drijfveer om met de uitdagingen van de regio bezig te zijn?

Aytekin: “Ik heb iets goeds van deze maatschappij en van mijn omgeving gekregen en daarmee prijs ik mijzelf gelukkig. Ik vind dat ik dan ook iets terug moet doen, bijvoorbeeld een betere aarde achterlaten. Ik schrok van de ecologische voetafdruk van Azerion, van hoeveel energie we verbruiken en hoeveel vliegtuigtrips we in 2019 hadden gemaakt. Dat moet anders. We kopen nu onze energie bewuster in en hebben ook bij het kiezen van een hostingpartij gevraagd naar duurzaamheidscertificaten. Een partij viel daarom af en dat dat om die reden gebeurde was voor hen nieuw. Dit is een learning voor ons, zeiden ze. Zo zie je hoeveel effect je kunt hebben door je nek uit te steken. Dat wil ik dus blijven doen.”

“Ik vind dat ik een betere aarde moet achterlaten en schrok van onze ecologische voetafdruk. Dat moet anders. We kopen nu onze energie bewuster in en hebben ook bij het kiezen van een hostingpartij gevraagd naar duurzaamheidscertificaten.”

Verwoort: “Ik wil in mijn werk het idee hebben dat ik het verschil maak. Ondernemerschap, innovatie en digitalisering zijn daarbij mijn drijfveren en in mijn huidige rol als wethouder komt dat bij elkaar. Ik zie al zoveel moois gebeuren in mijn omgeving. Papierfabriek Crown van Gelder die nu van suikerbieten papier kan maken. De koelhuizen van de Gebroeders Kloosterboer in onze vissershaven, de grootste van West-Europa, die met isolatie en zonnepanelen bijna energieneutraal zijn. De verduurzamingsslag die we nu bij Tata gaan maken, de waterstofeconomie die er vanaf 2030 aankomt. Uit dat soort dingen haal ik energie. Ik verheug me dus op de toekomst.”

Board Talk

Het interview met Atilla Aytekin en Jeroen Verwoort is deel 7 uit de reeks Board Talk. Hierin praten we met Boardleden over de grootste uitdagingen voor de Amsterdamse metropool. Een regio die een duurzame, gezonde leefomgeving biedt, verantwoorde digitalisering en waardevol werk voor iedereen. Dit zijn ook de belangrijkste thema’s voor Amsterdam Economic Board. Lees ook de andere interviews in de serie Board Talk.