Scenario: European Renewal

Het scenario European Renewal staat voor een wereld waarin een verenigd Europa een bottom-up georganiseerde economie en samenleving stimuleert. Nationale overheden hebben in dit scenario beperkt invloed en bewonerscollectieven nemen zelf initiatief en gemeenten en regio’s bepalen veel zelf. De laatste update van dit scenario was op 9 juni 2020.

European Renewal

Kernwoorden bij dit scenario:

  • Samenwerking
  • Harmonisatie en standaardisering
  • Open grenzen binnen Europa
  • Ondernemende/participerende inwoners
  • Lokale deelconcepten
  • Netwerkeconomie

Hieronder zie je onze praatplaat voor het scenario European Renewal. Elk scenario heeft zo’n plaat (onderaan dit artikel vind je de links naar de andere drie scenario’s), waarin de verschillen tussen de scenario’s en belangrijke elementen van elk scenario scherp gevisualiseerd zijn. Samen met de tekst hieronder krijg je zo snel een indruk van de wereld die bij elk scenario hoort.

Verenigd Europa, bottom up sturing

Stakeholder value en verbinding centraal

Het is 2040. Globalisering heeft weliswaar doorgezet, maar is drastisch veranderd van karakter. De tijd van competitie en protectionisme ligt achter ons, verbinding en samenwerking staan centraal. Europa probeert zich op te stellen als grote mogendheid tussen China en de Verenigde staten door middel van een onderscheidende interne markt met aandacht voor klimaatneutraal en sociaal, maar legt het daarin regelmatig af op het globale speelveld. Het zijn niet zozeer alleen landen of overheden, maar vooral netwerken van bedrijven en bewoners die nauwer met elkaar zijn verbonden en samen zoeken naar oplossingen voor welvaart en welzijn. Hierbij hebben zij ook aandacht voor de grote maatschappelijke en klimatologische uitdagingen van deze tijd.

Brussel en burgers versterken elkaar…

Europa heeft succesvol op de veranderende tijdsgeest weten in te spelen en heeft de benodigde randvoorwaarden geschept. Met de European Green Deal is een groene industriepolitiek ingezet en worden zowel burgers als bedrijven gestimuleerd in verduurzaming. De interne markt is nog steeds relatief vrij, maar, met mandaat van haar burgers, stelt Europa wel strenge voorwaarden. De marktmacht van grote bedrijven wordt strikt gereguleerd en er worden strenge eisen gesteld aan dataverwerking en digitale diensten. Privacy by Design is gemeengoed. Dit biedt ruimte aan kleinere spelers, experts en collectieven om zaken op hun eigen manier te regelen. De lokale overheden doen volop mee in dit spel. Netwerken zijn soms geografisch gebonden maar net zo vaak zijn zij thematisch. De samenwerking in Europa is ook nodig om weerbaar te zijn bij rampen en andere externe factoren. Allerhande partijen werken, ondersteund door de EU, met elkaar in gediversifieerde en robuuste leveringsketens waarbij aandacht is voor betrouwbare beschikbaarheid dichtbij huis van belangrijke goederen, zorg en vitale diensten. Banken en pensioenfondsen steken hun geld inmiddels in groene bedrijven die vraaggestuurd werken. De aanbodgestuurde en volatiele oliemarkt ligt inmiddels in het verleden.

… en jagen samen innovatieve, duurzame alternatieven aan

Tegelijkertijd stimuleert Europa technologische vooruitgang met een ambitieuze missiegedreven innovatieagenda. Deze missies worden in nauwe samenspraak met de bevolking gekozen en richten zich daardoor op grote maatschappelijke vraagstukken zoals energie, grondstoffen en gezondheid. Harmonisering van regelgeving, en inzet op open datamarkten brengen innovatie in een stroomversnelling. De interne Europese grenzen zijn open voor talent en producten. Tussen Europese steden ligt een sterk netwerk van (spoor)wegen. Vliegen wordt alleen nog geaccepteerd als de afstand per trein of fossielvrij personenvoertuig niet snel genoeg te overbruggen is. De versnelling van werken, leren en zaken doen op afstand maakt dat reizen veel minder vaak nodig is.

Nieuwe technologieën worden in dit scenario door collectieven en kleine spelers op een open manier ontwikkeld. Door deze open source producten en diensten eenvoudig te houden en op te bouwen uit materialen en componenten die lokaal goed voor handen zijn, kan kostenefficiënt maatwerk worden geleverd. Ook investeringen zijn kleinschaliger en worden vaak door meer partijen gezamenlijk gedaan. Door een sterke verbinding met de uiteindelijke gebruikersgroepen kunnen de producten en diensten op maat gemaakt worden. Implementatie op een grote schaal is daarentegen lastig en blijft achter.

Wat betekent dit voor de Metropool Amsterdam?

We werken aan een slimme, groene en gezonde metropool van de Toekomst. In het scenario European Renewal is er een aantal krachten die daarbij helpen. Tegelijkertijd zijn er ook bedreigingen. Wat moeten en kunnen we doen om in dit scenario de juiste stappen te zetten?

Grote partijen verliezen positie

Het zijn niet de grote, gevestigde partijen van weleer, zoals de techreuzen en traditionele bedrijven en instituties van de Zuidas die de dienst uitmaken. Zij hebben jaren terug afgedaan bij burger en politiek. Het zijn vooral, veelal regionale, netwerken en allianties van start- en scale-ups, kennisinstellingen en maatschappelijk middenveld die innovaties vormgeven en een sturende rol in de economie hebben gekregen. Lokaal ondernemerschap heeft ook een streepje voor. Ook verdienmodellen gebaseerd op gebruik in plaats van bezit en diverse deelplatforms zijn niet meer weg te denken.

‘Made in MRA’ slaat aan bij toeristen en inwoners. De MRA is met haar creatieve en hoogopgeleide bevolking en goede kennisinfrastructuur goed gepositioneerd als proeftuin voor allerlei nieuwe concepten en producten, zoals elektrisch autonoom vervoer, en weet deze kennis uitstekend internationaal te exporteren. Deze technologische sprong voorwaarts zorgt, net als toegenomen aandacht voor lokale vraagstukken rondom inclusiviteit en milieu, voor terugkeer van meer (vraaggerichte) productie naar de regio en voor efficiënter en meer circulair gebruik van grondstoffen. Zo neemt de containeroverslag in de havens van Amsterdam af, maar komen er wel productie- en circulaire activiteiten bij.

Technologie staat in dienst van mens en planeet. Burgers, bedrijven en overheden in de MRA kunnen samen allerlei arrangementen bedenken om tweedelingen op de arbeidsmarkt tegen te gaan. Goed werkgeverschap, met aandacht voor medewerkers en de omgeving is een kernwaarde voor veel bedrijven.

De positie van Schiphol is veranderd nu reizen voor zaken of familiebezoek vaak vervangen wordt door online contact en het breed gedragen is dat duurzaam een voorwaarde is voor vakantiereizen. De internationale leveringsketens zijn deels vervangen door lokale ketens. Dit leidde tot het sluiten van een landingsbaan, wat ruimte gaf voor woningbouw. Schiphol ontwikkelt zich steeds meer tot een goed verbonden stadskern.

Toenemende sturing van onderop

Nauwe lijnen met Brussel zijn voor de MRA van groot belang, daarom onderhoudt de MRA netwerken van gelijkgestemden en geeft de MRA actief input voor Brussels beleid. Zo heeft zij een streepje voor bij het aantrekken van investeringen uit Europese middelen en creëren van regelruimte voor experimenten. Anderzijds liggen er veel kansen om de maatschappij verder aan te spreken en uit te dagen. Het vertalen van de Europese maatschappelijke missies naar een regionale schaal brengt nieuwe kansen. Een regionaal investeringsfonds helpt om de Europese middelen in de regio in te zetten. Burgers en kleine collectieven spelen een actieve rol, van bijvoorbeeld energie- tot zorgcoöperaties en crowdfunding, en zijn sterk maatschappelijk betrokken. Nieuwe (digitale) technologieën zijn daarin faciliterend en stimulerend.

Nu er zoveel initiatief en participatie van burgers en (kleine) ondernemers wordt verwacht, zullen er ook mensen zijn die hierin niet mee kunnen doen. Er is extra aandacht nodig om hen op een zinvolle manier te betrekken en van een bestaansminimum te verzekeren.

Het scenario European Renewal maakt deel uit van de MRA scenario’s.

Via deze link kom je bij het volledige artikel over de toekomstscenario’s. Of klik direct hieronder om ook de andere scenario’s te lezen.

20 mei 2019

Meer weten over

Neem contact op

Deel dit artikel

#slimgroengezond

Wil je meer van dit soort artikelen?
Volg ons dagelijks op LinkedIn, X en schrijf je in voor onze Board Update.

Lees ook deze berichten