Revolutie in denken over de arbeidsmarkt

Begin 2018 is de Amsterdam Economic Board, een samenwerkingsverband van bedrijven, kennisinstellingen en overheden uit de Metropoolregio Amsterdam dat streeft naar een slimme, gezonde en groene regio, begonnen met de ontwikkeling van TechConnect, een programma om diversiteit en inclusiviteit in ‘techbanen’ te vergroten. Het doel is ambitieus: binnen enkele jaren moeten 50.000 mensen zijn bijgeschoold en aan een baan zijn geholpen. “Dat gaat lukken,” zegt directeur Nina Tellegen van de Amsterdam Economic Board, “zeker nu Booking.com., TomTom en Rabobank zich hebben aangesloten. Vanuit het hele bedrijfsleven krijgen we overigens veel weerklank. Omdat alle bedrijven tegenwoordig tech-bedrijven zijn en allemaal kampen met het probleem om digitaal vaardig personeel te vinden. ”

“Voor ons is het belangrijk dat TechConnect mensen uit de ondervertegenwoordigde groepen erbij haalt,” zegt Barbara Baarsma, directeur van Rabobank Amsterdam, die daarmee meteen een doelstelling van haar maatschappelijke agenda op tafel legt. “Door groei en ontwikkeling van nieuwe technologieën verandert de economie in rap tempo. De impact daarvan op mensen, organisaties en maatschappij is groot. Door TechConnect op te zetten kunnen we duizenden mensen, veelal uit sociaal kansarmere wijken, 40-plussers en MKB’ers, een nieuwe carrière geven, als bijvoorbeeld programmeur, data-analist of growth hacker.”

Gillian Tans, tot voor kort CEO van Booking.com en sinds 1 juli bestuursvoorzitter van de boekingswebsite, stelt dat een ‘revolutie’ in het denken over de arbeidsmarkt hard nodig is. “Booking.com zoekt voortdurend mensen om banen in te vullen. Er zijn op dit moment in en rond Amsterdam zo’n 9.000 vacatures op dit gebied. Als Amsterdam vitaal wil blijven, moeten we zorgen dat de opleidingen worden afgestemd op deze tijd en dat alle delen van de bevolking bij deze ontwikkeling een rol krijgen.”

ING Economisch Bureau becijferde al in 2017 dat de technologische industrie tot 2030 zo’n 120.000 nieuwe arbeidskrachten nodig heeft om de economie op peil te houden. Tellegen, van de Amsterdam Economic Board: “We hebben het hier over één van de grote thema’s voor de Amsterdamse regio, omdat de tech-banen zich hier concentreren. TechConnect, dat uit tal van initiatieven bestaat, loopt dwars door de maatschappij heen en brengt tech de metropoolregio in. Dit is de katalysator die deze veranderingen richting geeft en zorgt dat ondervertegenwoordigde groepen toegang hebben tot IT-studies, zodat zij de tech-arbeidsmarkt in de metropoolregio kunnen bestormen. Zo brengen we alle partijen bij elkaar.”

Een invloedrijk voorbeeld voor TechConnect is Molengeek, een Brusselse start-up waar jongeren uit de probleemwijk Molenbeek met succes worden opgeleid om in de tech-industrie aan de slag te gaan. Het Belgische concept is onder de naam TechGrounds (‘gratis voor werklozen’) naar Nederland gehaald, in eerste instantie naar de Openbare Bibliotheek Amsterdam aan het Osdorpplein en straks ook in Haarlem en in de Zaanse wijk Poelenburg. Tellegen: “We spreken jongeren rechtstreeks aan, door scholen te bezoeken en met bijvoorbeeld de campagne TekkieWorden.nl. Het is noodzakelijk dat ook lager opgeleide meisjes en jongens inzien dat hun toekomst in tech kan liggen, dat dit wel degelijk hun wereld is. We merken dat er nogal wat vooroordelen zijn. Te snel wordt gedacht: dat is te moeilijk. Of: dat is niets voor mij.”

Tekkies uit alle hoeken van de maatschappij

Vigreux bestuurt met TomTom een mondiaal bedrijf met kantoren in 30 landen en zo’n 5.000 werknemers op de loonlijst. “Amsterdam blijft echter onze basis. En juist hier is een schreeuwende behoefte aan een divers en inclusieve ‘tech scene’, aan techneuten van alle leeftijden en met allerlei culturele achtergronden. Deze mensen zijn bepalend voor de toekomst. Daarom is het zo essentieel dat de ‘tekkies’ uit alle hoeken van de maatschappij komen. De toekomst is van iedereen.”

Eerder al richtte Vigreux Codam op, een voltijds programmeeropleiding in Amsterdam waar collegegeld niet nodig is, een vooropleiding er niet toe doet en de deuren dag en nacht open staan. Ook Baarsma hamert op de kracht van het onderwijs. “De kansongelijkheid is de laatste tien jaar toegenomen. In Amsterdam is dat probleem nog ernstiger – de wijk waarin je woont en de achtergrond van je ouders hebben een grote invloed op de uiteindelijke schoolresultaten. Dat vind ik schokkend. Een initiatief als TechConnect zie ik als een motor van de zelfredzaamheid. Wat kansarm is, wordt kansrijk gemaakt. We hebben wat dat betreft geen dag te verliezen.”

TechConnect moet ook een vangnet worden voor mensen die tijdens hun schoolperiode pech hebben gehad of een afslag hebben gemist. Baarsma: “Voor iedereen is er een kans om via techonderwijs een plek op de arbeidsmarkt te veroveren. Ik herhaal: voor iedereen. Van pechvogels en moeizaam lerende scholieren tot aan de klassieke nerds en de zondagskinderen.”

Vigreux: “Digitale skills zijn tegenwoordig voor vrijwel iedere baan nodig. TechConnect is in die zin ook een wake up call: wie wil werken, moet zich toeleggen op digitale vaardigheden. Anders sta je buitenspel.”

De digitale revolutie is het onderwijs te snel af geweest. Al op de basisschool moet het aanbod structureel verbreed worden met dagelijkse lessen in digitale kennis. Probleem: óók de docenten dienen te worden omgeschoold. Vigreux: “Met ons programma TeachForAmsterdam worden 300 ‘hybride docenten’ ondersteund. Dat zijn docenten die een IT-baan combineren met lesgeven; ze werken drie dagen bij een IT-bedrijf en werken twee dagen in het onderwijs, en dat lesgeven wordt dan weer deels betaald door de bedrijven.”

Baarsma: “Laatst was hier een stagiaire. Die wilde graag bij een bank werken en ging daarom Economie studeren. Ik zei: ‘Lieve schat. Als je bij een bank wilt werken, moet je echt iets met data en IT gaan doen.’ Er is veel onwetendheid op dat vlak. Slechts één op de 10 scholieren verdiept zich goed in de arbeidskansen. Keuzes worden gebaseerd op vooroordelen en romantische clichés.”

“50.000 banen, voor minder doen we het niet”

Door zich aan te sluiten bij TechConnect onderstreept Booking.com – waar 130 nationaliteiten werken – dat het bedrijf onderdeel is van Amsterdam en de regio. “In dat licht is het onze taak om te zorgen dat de mensen die hier wonen hun talenten kunnen aanspreken. Dat ze de kans krijgen om dat te doen. Voor die mensen zelf, en voor het ecosysteem.”

Er komt een adviesraad, met vertegenwoordigers van Booking.com, TomTom, Rabobank Amsterdam en de Amsterdam Economic Board, die meekijkt naar de vorderingen van TechConnect. Tans: “De vraag naar arbeidskrachten groeit met de dag. Daarom is het streven om 50.000 mensen aan het werk te helpen ook zo mooi.”

Baarsma: “Onze economische groei is goed en we staan in lijstjes van de gelukkigste landen steevast in de top vijf. Maar om onze kinderen en onze kleinkinderen dezelfde posities in die lijstjes te geven, hebben we structureel groeivermogen nodig. Waar komt dat vandaan? Arbeidsaanbod en productiviteitsgroei. Daarin spelen de nieuwe generatie en de digitalisering een cruciale rol.” Dan, zonder twijfel: “50.000 banen. Voor minder doen we het niet.”

Lees hier het artikel in het Parool