Laden op bedrijventerreinen: hoe pak je dat aan?

Het is een waanzinnige opgave: als we straks met z’n allen elektrisch gaan rijden is er ontzettend veel laadcapaciteit nodig. Een belangrijk deel van die capaciteit is voor de logistiek. Dus moeten we ook in de Metropool Amsterdam nadenken over hoe we straks alle bestelbusjes en vrachtwagens gaan (snel)laden. Lead Mobiliteit Richard Hoving heeft daarom op 14 april in de IJ-kantine in Amsterdam een diverse groep specialisten uitgenodigd.

Kosteloos en onafhankelijk advies

Frans van der Beek werkt voor Projectbureau Herstructurering Bedrijventerreinen (PHB) en weet goed met welke uitdagingen de 280 bedrijventerreinen in de Metropool Amsterdam te maken hebben. PHB werkt in opdracht van de Metropoolregio Amsterdam en de Provincie Noord-Holland. Bedrijventerreinen en ondernemers kunnen bij PHB terecht voor kosteloos en onafhankelijk advies (geen commercieel belang), onder meer over het energievraagstuk.

Zo ondersteunde en adviseerde PHB al verschillende bedrijventerreinen in de Metropool Amsterdam, waaronder een bedrijventerrein in Lijnden, waar het de laadbehoefte hielp onderzoeken, de kansen voor zonnepanelen en offertes aanvroeg. Van der Beek: “Toen we daar met een of twee ondernemers aan de slag gingen, zagen we al snel ook bij andere bedrijven interesse ontstaan.”

PHB werkt onder andere volgens een ‘drielagenaanpak’, zo vertelt Van der Beek. “We kijken naar de verplichtingen die ondernemers sowieso al hebben en proberen ondernemers daarin te ondersteunen (stimulerende aanpak). We onderzoeken in de tweede laag welke duurzaamheidsinvesteringen mogelijk zijn per bedrijf en denken mee in de business cases (economiseren). Vervolgens maken we de stap naar het collectief: als ze met andere bedrijven samen op een terrein aan de slag gaan, kunnen bedrijven gebruiken maken van een subsidieregeling van de provincie en meer voor elkaar krijgen.”

De praktijk: Food Center Amsterdam

Dat het laadvraagstuk een klein onderdeel is van heel veel uitdagingen rondom energie laat Dertje Meijer, directeur van het Food Center Amsterdam zien. Het terrein in het centrum van Amsterdam herbergt 45 voedingsgroothandels en is bezig met een herstructurering.

“Ondernemers zijn nu nog niet echt bezig met hoeveel laadpalen zij bij hun nieuwe pand krijgen, zo merken we. Ook omdat we nog helemaal niet weten wat we kunnen bieden. Bij ons heeft koel- en vriescapaciteit prioriteit en dat vraagt al om heel veel energie. Als we laadinfra gaan aanbieden: doen we dat voor de bedrijfsauto’s, of ook voor klanten en personeel?” Om meer duidelijk te krijgen gaat Meijer de komende tijd de laadbehoefte beter in kaart brengen.

Laadbehoefte in cijfers

De prognoses van de Nationale Agenda Laadinfrastructuur (NAL) kunnen daarbij wellicht helpen. De werkgroep van het Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur onderzoekt voor alle 4.000 bedrijventerreinen in Nederland welke laadbehoefte er straks op elk terrein is. “Zo komen we erachter waar we haast moeten maken, omdat het anders pijn gaat doen. Regio’s kunnen de informatie bijvoorbeeld gebruiken om naar de netbeheerder te stappen en te laten zien wat er nodig is”, legt Robert van den Hoed uit. Hij is voorzitter van de NAL werkgroep Logistiek. De data zijn vanaf 8 juni voor iedereen vrij toegankelijk.

Daarnaast werkt de NAL aan een aantal interessante publicaties. De eerste is de Handreiking Depot Laden, een startgids voor (logistieke) bedrijven, de Handreiking Bedrijventerreinen is speciaal voor beleidsmakers en dan komt er ook nog de Factsheet mitigerende maatregelen netaansluiting. Van den Hoed: “Daarin kijken we wat we kunnen doen: zijn tijdelijke batterijen kansrijk, of misschien energie hubs? We zien dat het in de Metropool Amsterdam hier en daar kielekiele wordt, dus we moeten echt aan de slag.”

Uit de zaal komt een vraag over netbeheerders. Kunnen die niet wat sneller handelen? “Zij doen voorinvesteringen op basis van urgentie en zekerheid en die kan niet altijd even tastbaar worden gemaakt. Voor bedrijven is er vaak nog veel te weinig”, legt Van den Hoed uit. “Die hopen wij straks, met de data in handen, voor sommige plaatsen te kunnen vergroten. Ik hoop dat ze dan sneller over de brug komen.”

Opwekken voor eigen gebruik

Eric Beers, adviseur bij Hytruck Consult & Partners, laat zien welke kansen er liggen om als logistiek dienstverlener zelf stroom op te wekken voor eigen gebruik. “Die ene auto opladen lukt nog wel, maar hoe ziet je bedrijf er in 2030 uit?”

Hytruck doet eenvoudige quickscans, maar ook uitgebreide berekeningen van de Total Cost of Ownership (TCO), met daarin meegenomen subsidies en HBE’s. Dat zijn Hernieuwbare Brandstof Eenheden, waarmee de overheid partijen beloont die extra investeren in laadinfrastructuur en de productie van duurzame energie. Volgens Beers zijn ze cruciaal in onze transitie naar elektrische logistiek: “Daarmee krijg je je TCO kloppend.”

Hytruck hielp onder meer Hulshoff en De Rooy Transport. Bij die laatste gebruiken ze nu onder meer de batterij van een oudere elektrische vrachtwagen om de door zonnepanelen opgewekte energie in op te slaan. Dankzij het daar geïnstalleerde energiemanagementsysteem kan het bedrijf ook aan priority charging doen.

De laaduitdaging is complex, benadrukt Beers. “Hoe gaan we straks bij de distributiecentra snelladen?Dat lukt niet met palen, want daar zijn die terreinen te compact voor. Moet het vanuit de grond komen? Of vanuit de lucht?” En: “Kijk ook naar waterstof!” Ondanks alle uitdagingen vindt Beers het gaaf om te zien hoe dit onderwerp iedereen in beweging krijgt. “Conclusie: het is een waanzinnig mooie tijd.”

Leren door te doen

Maarten Linnenkamp, projectmanager MRA Elektrisch, vertelt hoe hij in Noord-Holland, Utrecht en Flevoland werkt aan laadinfrastructuur op de 600 bedrijventerreinen in het gebied. “Het gaat om groot denken en klein handelen met enthousiaste mensen”, zegt hij. En om leren door te doen. Het project bij logistiek dienstverlener Deudekom in Duivendrecht is daar een goed voorbeeld van: dankzij een enthousiaste ondernemer en een enthousiaste wethouder is daar nu slim laadstation in gebruik.

Energie is het nieuwe goud

Walter Ploos van Amstel, lector City Logistics aan de Hogeschool van Amsterdam, heeft tijdens de meetup aandachtig geluisterd en reflecteert op wat hij hoorde. “We moeten bij alles wat we bespreken niet vergeten waarvoor we dit doen: het klimaat. We moeten als transportsector een factor zes minder CO2 per kilometer uitstoten, daar ontkomen we niet aan. Daarvoor moeten we ontzettend veel keuzes maken.” Zijn advies: kijk naar het ingroeimodel voor elektrische bestel- en vrachtvoertuigen van TNO. “Pas dat eens toe op je eigen bedrijf en ga eens rekenen. De data zijn er, helemaal na 8 juni”, zegt hij, terwijl hij naar Van den Hoed van de NAL kijkt. “Ik ben een optimist en een realist”, besluit Ploos van Amstel. “Ik heb het gevoel dat we hier allemaal schatrijk kunnen worden als we slimmer gaan nadenken over onze uitdagingen. Energie is het nieuwe goud.”

Tekst: Mirjam Streefkerk