Van Engelen: “Amsterdam is één van de zes regio’s die wij voorzien van elektriciteit en gas. Onze kerntaak is om ervoor te zorgen dat in al deze regio’s het licht brandt en de huizen warm zijn. Binnen Amsterdam zien we nu twee ontwikkelingen die grote impact hebben op de infrastructuur van elektriciteit- en gastransport. Ten eerste is er de snelle groei van de stad. Er is enorm veel bedrijvigheid, het toerisme neemt nog altijd toe en de stad wordt steeds drukker. Er komen per jaar 7.500 nieuwbouwwoningen bij en ook de Amsterdamse haven blijft uitbreiden.

“Onze kerntaak is om ervoor te zorgen dat in al deze regio’s het licht brandt en de huizen warm zijn.”

Daarnaast is er de behoefte aan verduurzaming. De ambitie van Gemeente Amsterdam om in 2030 qua mobiliteit uitstootvrij te zijn en in 2040 aardgasvrij – tien jaar eerder dan in het klimaatakkoord is afgesproken -, vraagt om het stellen van de juiste prioriteiten en het implementeren van slimme oplossingen.

Daarom hebben we in 2018 samen met de gemeente een themastudie uitgevoerd, om te kijken wat de impact van die groei en verduurzaming is op het elektriciteitsnetwerk van Alliander. Simpel gezegd: wat komt er de komende dertig jaar – tot aan 2050 – in de regio Amsterdam op ons netwerk af en hoe spelen we daar op in? En wat is er nodig om de herinrichting of uitbreiding van het netwerk ruimtelijk te accommoderen?”

En, wat staat ons de komende dertig jaar te wachten?

“We hebben de studie opgedeeld in vijf hoofdthema’s: de groei van de stad, het aardgasvrij maken van de stad, elektrische mobiliteit, de zon & duurzame opwek en industrie, datacenters & grootschalige opwek. Voor al deze thema’s hebben we in kaart gebracht welke ontwikkelingen we kunnen verwachten. Bijvoorbeeld: hoeveel woningen worden er waar en wanneer gebouwd, hoeveel laadpalen voor elektrische auto’s zijn de komende jaren nodig en welke datacenters komen waar te staan? Die informatie hebben we vertaald naar wat dat betekent voor het elektriciteitsnet. Toen bleek dat in 2050 de vraag naar capaciteit maar liefst 2,5 tot 5 keer zo hoog zal zijn als in 2018. De flinke opgave waar we al rekening mee hielden, werd door de themastudie dus duidelijk bekrachtigd.”

“Hoeveel laadpalen voor elektrische auto’s zijn de komende jaren nodig en welke datacenters komen waar te staan?”

Welke actiepunten zijn daaruit voortgekomen?

“De komende jaren werken we aan het uitbreiden van de infrastructuur. Daarnaast bedenken we slimme oplossingen voor het verkleinen van de impact van die infrastructuur en kijken we naar het terugbrengen van de piekbelasting. We plannen de verschillende ambities en opgaven strategisch en integraal, om te voorkomen dat het elektriciteitsnetwerk op veel plekken in de stad gelijktijdig moet worden aangepast.

De komende vijf jaar gaan we onder meer zes tot acht nieuwe, grote transformatorstations bouwen. Het zijn er nu 25, dus het gaat om significante uitbreiding. Zo’n station is zo groot als een half voetbalveld, dus het vinden van de juiste locaties is een uitdaging. Daarbij blijkt de samenwerking met de gemeente heel waardevol. Naast deze nieuwbouw, liep er ook al een aantal uitbreidingsprojecten van bestaande stations in de stad. In 2022 ronden we bijvoorbeeld op IJburg een heel nieuw station af, dat ook een deel van de andere transformatorstations zal ontlasten.

Tegelijkertijd kijken we hoe we de impact van onze infrastructuur op de openbare ruimte kunnen verkleinen. Per locatie onderzoeken we, ook weer samen met de gemeente, naar de mogelijkheden van bijvoorbeeld gestapelde bouw.

En dan is er de piekbelasting. Ons netwerk wordt, zeker in de winter, het meest belast tussen vijf uur ‘s middags en zeven uur ‘s avonds. Dan zijn bedrijven nog aan het werk en komen mensen ondertussen ook thuis, waar ze de lichten aandoen, gaan koken, hun elektrische auto opladen, noem maar op. Als we niet aan de toenemende vraag kunnen voldoen, zouden we nieuwe bedrijven of woningen niet of slechts gedeeltelijk kunnen aansluiten op het net. Dat willen we natuurlijk koste wat kost voorkomen. Daarom loopt er bijvoorbeeld op het gebied van elektrische mobiliteit een project met laadpalen die flexibel laden: extra snel als het kan, minder snel als het druk is op het net. Samen met de gemeente kijken we verder naar allerlei innovatieve oplossingen om de piekbelasting terug te dringen.”

“Samen met de gemeente kijken we verder naar allerlei innovatieve oplossingen om de piekbelasting terug te dringen.”

Hoe gaat het nu verder met de themastudie?

“We hebben afgesproken met Gemeente Amsterdam om de themastudie elke twee jaar te updaten. De eerstvolgende update komt uit in het tweede kwartaal van 2020. Daarin nemen we bijvoorbeeld het nieuwe gemeentebeleid rondom de uitbreiding van datacenters mee, en ook de voortgang van het aardgasvrij maken van bestaande bouw in Amsterdam.

Liander draait daarnaast actief mee in het Nationaal Programma Regionale Energiestrategie (RES). Amsterdam maakt samen met een deel van de gemeenten van de Metropoolregio Amsterdam en de provincie Noord-Holland deel uit van de RES Noord-Holland Zuid. Binnen die RES werken we samen met alle betrokken partijen aan de regionale doorvertaling van het landelijke klimaatakkoord, waar onze themastudie en daaruit voortgekomen actiepunten perfect op aansluiten.”

Hoe zien jullie de toekomst?

“Komend jaar gaan we op zoek naar ruim 200 technici, die ons kunnen helpen om de energietransitie ook fysiek mogelijk te maken. Zoals bekend is er een groot, landelijk tekort aan technisch personeel, maar wij doen ons uiterste best om de poule aan technici te vergroten. Zo hebben we allerlei programma’s voor onder meer statushouders en zij-instromers ontwikkeld en zijn we deze maand gestart met een intern opleidingstraject bij aannemers.

“Komend jaar gaan we op zoek naar ruim 200 technici, die ons kunnen helpen om de energietransitie ook fysiek mogelijk te maken.”

De themastudie met de gemeente Amsterdam heeft wederzijds veel gebracht: de gemeente begrijpt beter wat wij nodig hebben en wij hebben meer inzicht in hun planologie. We zitten nu veel eerder met elkaar om tafel, waardoor we beter kunnen anticiperen op de impact die de groei en verduurzaming van de stad heeft op de infrastructuur van het netwerk. Daardoor kunnen we Amsterdam – nu én in de toekomst – een betrouwbare, betaalbare en bereikbare energievoorziening leveren.”

Tekst: Ronne Theunis

Meer weten over de betrokkenheid van Paul van Engelen bij de Board?
-Lees hier het verslag van het event ‘Het Net Onder Spanning’ van Amsterdam Smart City.

Nieuwsgierig naar onze initiatieven binnen zero emissie mobiliteit en energie-efficiënte datacenters?
-Lees meer onze initiatieven LEAP en Green Deal ZES.

Wil jij voortaan ons belangrijkste nieuws in je mailbox ontvangen? Meld je dan hier aan voor onze maandelijkse Board Update.