Circulair Textiel in de MRA: dit is wat we doen

Na twee online meetups over circulair textiel mogen we nu eindelijk weer live aan elkaar vertellen waar we mee bezig zijn. In een van de mooie bioscoopzalen van Pathé City Amsterdam introduceert moderator Cindy Pielstrom haar eerste twee gasten: Hans Bon van Wieland Textiles en Roosmarie Ruigrok van de gemeente Amsterdam.

Bon is de geestelijk vader van de Fibersort, een sorteermachine voor textiel. “Wat jullie in de textielbak gooien sorteren en exporteren wij.” Ruigrok is vanuit de gemeente betrokken bij het Europese Reflow-project. “Dat project onderzoekt hoe we binnen steden met verschillende materiaalstromen omgaan. Hier in Amsterdam focussen we ons daarbij op textiel.”

En daar is nog heel wat winst te boeken. “In Amsterdam vinden we nog steeds zo’n tien kilo textiel per persoon per jaar bij het restafval”, vertelt Ruigrok. “Dat wordt verbrand. Moet je je eens voorstellen wat voor waarde we kunnen behouden als we al tien procent uit het restafval kunnen halen.”

Afval bij textiel

Ook de textiel die bewoners wel in de textielbak gooien komt niet allemaal in de sorteermachine van Hans Bon terecht. “Er wordt nog te veel afval in die bakken gegooid, soms hele zakken. In het slechtste geval kan zo’n container dan in z’n geheel naar de verbrandingsoven”, legt hij uit. “Wij pleiten er al een tijdje voor om deze bakken niet met de kraan, maar met de hand te legen. Dan kun je de vervuiling er veel beter uithalen.” De gemeente Amsterdam en ook HVC zijn hier nu al mee bezig: zij hebben een regionaal sorteercentrum opgezet waar mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt werken.

Ruigrok neemt ons mee door een aantal andere interessante ontwikkelingen. Ze coördineert de Denim Deal waar heel veel gebeurt. “De hele keten is aangesloten: van merken, tot sorteerders, spinners en wevers en inzamelaars. Veel hoofdkantoren van toonaangevende jeans merken zitten in Nederland, maar verder zijn er partijen uit de hele wereld aangesloten. Onze ambitie is om straks 2023 in 3 miljoen spijkerbroeken 20 procent postconsumer materiaal te hebben. Sommige bedrijven zijn hier al best ver in en we hopen dat zij hun kennis gaan delen. Dat we van competition naar collaboration gaan.”

Ook is er onlangs een mooie pilot gestart die duurzaam textiel niet alleen iets van de hoogopgeleide grootstedelijke elite moet maken. “Mensen met een stadspas kunnen een bijna gratis reparatie van een kledingstuk krijgen. Hiervoor hebben we in elk stadsdeel vijf kleermakers aangesloten. Hen betalen we vanuit het potje armoedebestrijding. We hopen dat er zo 8.000 kledingstukken gerepareerd en dus langer gebruikt gaan worden en dat mensen inzien dat dit een beter alternatief is dan iets nieuws van lage kwaliteit kopen, ook al is dat soms net zo duur.”

Ruigrok noemt ook de Handreiking circulair inkopen van textiel die de MRA heeft uitgegeven. Daarmee kunnen organisaties hun eigen inkoop verduurzamen. Meer over de MRA Green Deal duurzaamheid Top op 15 oktober vind je hier.

Duurzaam & circulair produceren

Ellen Mensink van Brightloops B.V. en merk Loop.a life vertelt hoe ze vijf jaar geleden met een aantal studenten startte met de handmatige sortering van textielreststromen. Inmiddels maakt ze gebruik van de Fibersort van Hans Bon. “Het probleem van de industrie is meteen ook de oplossing: er zijn veel reststromen, maar daar kun je ook nieuwe dingen van maken.” Met Brightloops produceert Mensink van die reststromen nu nieuw garen en onder de naam Loop.a.life een eigen collectie.  Onlangs heeft ze een subsidie ontvangen van het ministerie van I&W  voor een nieuwe vervezelmachine.

Uit de zaal komt de vraag of al deze ontwikkelingen al tot nieuwe beroepen leiden, of tot een vraag naar nieuwe opleidingen. Mensink vertelt dat ze merkt dat er maar weinig technische materialen kennis is in Nederland over de samenstelling van stoffen. “Bedrijven zijn gewend om doek te kopen en weten niet of ze bijvoorbeeld ook minder elastaan in een stof kunnen doen. Er is maar een iemand in Nederland die goed kan vervezelen. En spinnen en breien en weven kunnen ook nog maar weinig mensen. Dit zijn verdwenen oude beroepen waar dus jarenlang geen mensen in zijn opgeleid. Er wordt nu een weverijcoöperatie opgestart en er is iemand die met vluchtelingenvrouwen zoiets wil opzetten. Dat juich ik alleen maar toe.”

Circulair hotellinnen

Hotels, toeleveranciers en andere partijen in de keten denken samen na over de ontwikkeling van circulair hotellinnen. Zij zijn al meermaals bijeen gekomen om hierover te praten. “In de discussie hierover gaat het veel over de techniek”, vertelt Froukje-Anne Karsten, die de samenwerking vanuit de gemeente Amsterdam met de koplopersgroep circulaire hotels coördineert. “Maar hotels willen zelf ook iets doen: de juiste opdracht geven, de juiste vragen stellen.”

Jacqueline Mommer van Blycolin, een service provider in o.a. hotellinnen vertelt over de technische complicaties van hotellinnen, dat niet meer zodanig kan worden verhuurd. “Een deel gaat naar de poetsdoekenfabrikant, maar we zoeken ook naar nieuwe technologische mogelijkheden. De grote uitdaging is dat die vezels elke keer ontzettend op hun donder krijgen: er wordt op geslapen, ze worden in een container verzameld, ze worden heet gewassen, geperst, uitgerekt.”

Een productontwerper uit de zaal werpt de interessante vraag op: waarom moet hotellinnen eigenlijk wit zijn? Zou het niet makkelijker zijn om bijvoorbeeld grijs linnen te gebruiken? Karsten: dat is een goede vraag. “Het blijkt erg moeilijk om met circulair materiaal helemaal wit linnen te produceren. Maar vooralsnog is niet-wit linnen “vloeken in de kerk”. Hotels zijn gespecialiseerd in het bieden van slaapcomfort en dat schept verwachtingen. Goede communicatie is dus super belangrijk. Maar het is zeker interessant om hier het gesprek over te starten.”

Awareness-campagne voor textiel

Als alles volgens planning verloopt start er in februari 2022 in Amsterdam een awareness-campagne over de waarde van kleding, zo vertelt Hein Barnhoorn namens de coalitie die werkt aan de Green Deals Textiel. “Met de campagne willen we consumenten, inwoners van Amsterdam, bewust maken van de waarde van kleding. Laten zien dat kleding geen wegwerpartikel is. Dat het duurzaam is om kleding langer te gebruiken en niet bij het restafval te gooien”, zo vertelt hij. “We willen zo invloed uitoefenen op kennis, houding en gedrag en een blauwdruk creëren voor welllicht een campagne die we ook over de rest van Nederland kunnen uitrollen.”

Met het toonaangevende reclamebureau Havas Lemz denken de initiatiefnemers Board, MRA en Reflow na over de concrete invulling van de campagne. “We moeten iets hebben als de BOB-campagne, iets dat mensen onthouden. Iets dat niet alleen een dure vuurpijl is in februari en in maart alweer is vergeten.” Barnhoorn roept daarom iedereen in het textielnetwerk op om mee te doen aan de campagne. “Word deelgenoot van onze coalitie en laat zien op welke manier jij al bezig bent met circulair textiel.”

In oktober wordt de campagne gepresenteerd aan o.a. retailers in de regio.

Wil je deelgenoot worden van de coalitie rondom deze campagne? Stuur een mailtje naar Roosmarie Ruigrok via r.ruigrok@amsterdam.nl.

Het textielnetwerk verder versterken

Zoals we ook vandaag weer zien, werken er in Nederland gigantisch veel verschillende partijen aan duurzaam en circulair textiel. Om goed in kaart te brengen wie er allemaal waaraan werken is er nu de website Culture.fashion. Op dit platform kunnen bedrijven en individuen gratis een profiel aanmaken.

Het platform komt voort uit een verzoek van het ministerie van OCW, zo vertelt Cecilia Raspanti van de Waag Textile Lab. “Het netwerk is erg divers en iedereen speelt op z’n eigen manier een belangrijke rol”, zegt ze. “Leden kunnen op het platform aangeven of ze zich bijvoorbeeld vooral met circulaire productie bezighouden of juist met kennisdeling. Ook kun je er makkelijk in contact komen met andere leden.”

Maak jij ook een account aan? https://culture.fashion/nl

Meer weten over de green deals die in de regio worden opgezet? Lees hier.

Benieuwd wat er tijdens de Meetup#2 is besproken en inspirerende filmpjes over circulaire kleding voor de zorg en circulaire garens? Klik hier.

Vervolgstappen

Van vele deelinitiatieven zijn er komende maanden bijeenkomsten gepland. Hierover ontvangt de community persoonlijke uitnodigingen.

Alvast een greep uit alle data:

• eind oktober: presentatie awareness campagne
• oktober: bijeenkomst ondertekenaars green deal
• 1 november: werksessie circulaire werkkleding
• half december Meetup #4 Circulair Textiel
• februari 2022: lancering campagne