2020 is het jaar van de Logistieke Hub

Wil jij je ook aansluiten bij de Green Deal ZES beweging? Neem dan contact op met Richard Hoving, Challenge Lead Mobiliteit. 

In de gloednieuwe ‘hub’ van distributiebedrijf Hulshoff – Westpoort, heet Richard Hoving, Challenge Lead Mobiliteit bij de Amsterdam Economic Board, de zaal met 80 aanwezigen van harte welkom. Hij stelt de vraag van vandaag centraal: Welke rol kunnen logistieke hubs spelen op weg naar emissievrije stadslogistiek in 2025? De zaal zit vol met regionale ondertekenaars van de Green Deal Zero Emissie Stadslogistiek (Green Deal ZES). Een mix van mensen uit het bedrijfsleven, van kennisinstellingen en overheden. Allemaal zijn ze het er over eens dat onze goederenstroom moet ‘vergroenen’. Maar hoe kom je tot zo’n schone stadslogistiek voor de metropoolregio Amsterdam?

Hubs in soorten en maten

Met het tekenen van het Klimaatakkoord zet Nederland zich in voor 49% minder CO2-uitstoot in 2030 ten opzichte van 1990. Zo’n vijftien procent van die reductie valt onder mobiliteit, waaronder stadslogistiek. Eén van die oplossingen voor minder CO2-uitstoot binnen de stadslogistiek zou weleens kunnen liggen in de hub. Een slim magazijn aan de rand van de stad, waar leveranciers dichtbij de snelweg hun bestellingen kunnen afleveren. Met schoon (elektrisch) vervoer worden de producten vervolgens de stad ingereden. “We bestellen als razenden spullen online, waarvan twee derde wordt teruggestuurd,” zegt Marcel Michon van Buck Consultants International. “Dat vraagt om een strengere overhead.”
Naast regionale hub-initiatiefnemers investeren ook vastgoedpartijen volgens Michon de laatste jaren meer en meer in nieuwe hubs. Tegelijkertijd wordt de strijd om ruimte groter nu een tekort aan nieuwe woningen dreigt. Maar door transacties, beladingsgraad, pakketvolume heel nauwkeurig te berekenen kun je gerichte plannen maken voor het aantal hubs per regio. Michon ziet distributiecentra van verschillende omvang ontstaan, ‘meerlaags’ en met een combinatie van functies. “Nieuw is de bundeling aan de rand van de stad,” zegt hij. “In rap tempo ontstaat een hele range van grootschalige stadsregionale hubs, via city hubs (zoals Blue Hub in Haarlem) tot aan kleinschalige “pudo’s” (pick up & drop off points). “Vastgoedpartijen spelen een steeds grotere rol”. Michon stelt met zekerheid: “Dit is het jaar van de hub.”

Dichtbij de stad

Ook Walther Ploos van Amstel, Lector City Logistics HvA, voorspelt een grote toekomst voor de hub. In zijn onderzoek naar stadslogistiek reflecteert hij op het fenomeen van dergelijke stadsdistributiecentra, en het verbeteren van de luchtkwaliteit van de stad. “Negentig procent van de bestellingen komt van buiten Amsterdam, en dat is géén zero-emissie-mobiliteit” zegt hij. “Bovendien willen we de leuke wijken autoluw maken. De oplossing ligt in hubs aan de randen van de stad.”

Net als Michon ziet Ploos het belang van een goede samenwerking tussen leveranciers en zogenaamde ‘bundelinitiatieven’, waarbij voorraden en diensten worden gecombineerd. “Als we toe willen naar zero emissie, en dat willen we, dan moeten we nu al bedrijventerreinen aanwijzen en met projectontwikkelaars om tafel gaan zitten. Waar komen onze hubs te staan?”

Een derde minder voertuigkilometers

Ook tijdens de korte pitches van vier regionale hub-initiatiefnemers komt één beeld duidelijk naar voren: de noodzaak van het bundelen van vervoersstromen. “Hier in de metropoolregio Amsterdam zitten 5100 horecazaken die door 3400 leveranciers worden bevoorraad,” zegt Leen Menken van Last Mile Fresh. “Vaak worden maar twee stops gemaakt waarna ze weer de stad uitgaan. Die wagens rijden met elkaar vierhonderdduizend kilometer door de stad. Dat is niet bepaald duurzaam. Als je die stromen gaat bundelen, dan kan je met een derde van de kilometers af.”
Pitcher Ger Hulfshoff – en tevens gastheer vandaag in zijn eigen hub – zegt dat ze niets anders doen dan “het bundelen van vervoersstromen”. De toekomst zit volgens hem in de elektrische vrachtwagens die hier voor de deur staan. In groen vervoer. “We hebben geen aansluiting op het aardgasnet,” zegt hij en verwijst naar de zonnepanelen op het dak. Ook pitcher Robert Kreeft van City Logistics Innovation Campus kijkt hoe hij voor zijn ‘stadslogistieke campus’ zo slim en groen mogelijk kan ontwikkelen, zo’n dertien hectare weiland langs de A9. “Hoe kun je zo dicht mogelijk bij elkaar zitten om sámen projecten aan te pakken?”

Panelgesprek leidt tot drie concrete oproepen

Het geanimeerde panelgesprek met de vier regionale hub-initiatiefnemers over de voorwaarden voor succesvolle hubs,  levert drie concrete oproepen op richting respectievelijke de gemeenten in de MRA, het bedrijfsleven en de kennisinstellingen.

• Gemeenten in de MRA moeten helder en consistent zero-emissie beleid (ZE-zones, venstertijden, etc.) maken en dat ook op regionale schaal regionaal met elkaar afstemmen. Volgens Leen Menken is het lastig het beleid van de stad goed te blijven volgen. “Wij zijn gevestigd in de Houthavens maar deze plek krijgt vanaf 2030 een woonbestemming. Dus moeten alle hubs daar straks weer uit. Als al die ruimtes in de stad worden opgeofferd voor woningen, dan blijft straks alleen het water over voor vervoer van goederen naar de stad.” Stadslogistiek en het facilteren van hubs is bovendien iets wat juist ook op regionale schaal speelt en moet worden afgestemd.
• Om de hubs in de regio tot een succes te maken moeten grote publieke en private organisaties anders gaan inzetten op inkopen. Door in het inkoopproces schone eisen te stellen aan de bevoorrading door leveranciers (bijvoorbeeld via hubs), kunnen grote organisaties een substantiele bijdrage leveren aan schone stadslogistiek en tegelijkertijd meer massa en volume realiseren op de hubs. Het initiatief van de afdeling inkoop van HvA/UvA met SimplyMile/Post NL is een goede best practice. Hier ligt volgens de paneldeelnemers een mooie opgave voor de Amsterdam Economic Board om het met haar partners (HvA, bedrijvenverenigingen) aan te gaan werken.
• Meer en beter inzicht in de belangrijke stadslogistieke stromen (food, bouw, facilitair, pakketen, etc) en logistiek ketens. Hier ligt een opgave voor de kennisinstellingen (HvA, TNO, AMS) om de relevante onderzoeksvragen bij hub-initiatiefnemers op te halen en de resultaten te duiden.

Zes nieuwe toetreders tot de Green Deal ZES

Aan het einde van de dag vraagt Hoving zes nieuwe ondertekenaars van de Green Deal Zero Emissie Stadslogistiek naar voren: Royal Schiphol Group, Food Center Amsterdam, Leen Menken Foodservice Logistics, Easy-Dish, TringTring en Blue-Hub. Allemaal partijen die zich willen inspannen voor nul uitstoot. Eén van de ondertekenaars – André van den Berg, Chief Commercial Officer van Royal Schiphol Group – zegt: “Met 1,7 miljoen ton aan vrachtgoederen zijn wij als Schiphol een enorme hub. Bovendien hebben we een hub zo’n anderhalve kilometer vanaf Schiphol. Dus: we zíjn een hub, we hébben een hub en we willen graag onze bijdrage leveren.”

Tekst: Renske Jonkman
Fotografie: Brenda de Vries

Wil jij voortaan ons belangrijkste nieuws in je mailbox ontvangen? Meld je dan hier aan voor onze maandelijkse Board Update.