Schoon door Zaanstreek-Waterland in 2030

De vrachtboot met elektrische motoren vaart geruisloos door de Amsterdamse gracht. Op de kade staat de elektrisch aangedreven kraan voor overslag al te wachten. Nergens een vrachtwagen die de weg blokkeert. Geen ronkende motoren. En vooral: geen CO2-uitstoot. Het vervoer van bouwmaterialen gaat gewoon over het water, precies als een eeuw geleden. Maar nu elektrisch.

Tijdens het Boardevent in Zaanstreek Waterland draait het om slimme en groene stadslogistiek. De elektrische vrachtboot, zoals getoond in een futuristisch filmpje van grond- weg- en waterbouwbedrijf Rutte Groep, ís zo’n voorbeeld van een zero waste vervoersmiddel. Rutte Groep, deels gevestigd in Zaandam, maakte eerder al furore met het recyclen van beton. Nu legt het zich toe op schoon vervoer van bouwmaterialen. ‘Amsterdam bestaat voor een groot deel uit water,’ zegt Willem Post van Rutte Groep, ‘daarom zoeken wij naar nieuwe manieren van transport, over het water, zonder uitstoot.’

Stille en schone wegen

Op het Hembrugterrein in Zaandam – de nieuwe culturele hotspot – waar dit event wordt georganiseerd, wemelt het van de groene oplossingen voor de stadslogistiek. De bevolking groeit, net als het aantal verkeersbewegingen. Het Rijk heeft zich daarom ten doel gesteld dat in 2025 de steden zoveel mogelijk emissievrij worden. De metropoolregio Amsterdam sluit zich hierbij aan. ‘Linksom of rechtsom, we moeten naar een slimme en schone stadslogistiek,’ zegt Richard Hoving, Challenge Lead Mobiliteit van de Board.
Hij refereert even kort aan het actieplan van wethouder Sharon Dijksma om het verkeer in Amsterdam vanaf 2030 volledig uitstootvrij te maken. ‘Dat nieuws sloeg in als een bom,’ zegt hij. ‘Maar toch, met de metropool Amsterdam staan we voor die regionale opgave.’ De eerste stap is de Green Deal Zes, die organisaties op 17 juni tijdens de Acts of the Region kunnen ondertekenen. ‘Mocht er iemand zijn die daaraan mee wil doen, meldt het dan bij mij.’

Drie keer minder de wereld rond

Want elektrisch transport van én naar de stad, dat is het streven. Zo zorgt The Simply Mile van Deudekom voor een centraal opslagpunt voor leveranciers nabij Amsterdam. Voor de laatste kilometers worden de bestellingen met elektrisch vervoer in de stad afgeleverd, zoals voor de Hogeschool van Amsterdam en de Universiteit van Amsterdam dat nu al wordt gedaan. Dus geen vervuilende vrachtwagens die de straten blokkeren, maar e-cargobikes die het pakket netjes afleveren.

Simply Mile bespaart daarmee al snel 25 ton CO2. Dat betekent: in één jaar tijd drie keer minder de wereld rond. Enkel door het concentreren van het aantal zendingen in de centrale hub van Simply Mile. Is het zo eenvoudig? Uiteindelijk wel, meent Eric Sens van Deudekom. Want Deudekom, van origine een verhuisbedrijf, heeft Simply Mile zonder subsidie opgestart en werkt inmiddels al aan een landelijk dekkend netwerk voor 2025. Richard Hoving vraagt of hij ook kansen ziet in Zaanstreek Waterland. ‘Wij zijn gefocust op Amsterdam,’ zegt Sens, ‘maar ook in Zaandam zijn we nog op zoek naar een goede partner om Simply Mile van daaruit verder te rollen.’

Collectief minderen

Uiteindelijk is schone stadslogistiek het doel. Maar hoe verminder je de druk op de stadswegen? Robert Oosting (Spaarnelanden) mede-initiatiefnemer van Green Collecting kijkt net als Simply Mile naar haalbare én groene oplossingen. Daarbij concentreren zij zich op de afvalstromen. Hoe krijg je al dat bedrijfsafval op een schone manier de stad uit? ‘Door minder auto’s te gebruiken,’ zegt Oosting. ‘Ongeacht van welke organisatie de afvalbakken zijn, wij zorgen ervoor dat overal dezelfde auto het afval komt ophalen.’ Dus niet voor elke verschillende container een andere afvalwagen, zoals nu vaak nog het geval is door de vele bedrijfjes die deze dienst aanbieden. De volgende stap naar zero emissie is volgens Oosting dat alle betrokken partijen straks samen investeren in één en dezelfde elektrische afvalwagen. ‘Een voordeel van zo’n collectief project.’

Toekomst voor smart mobility

‘De gemeente Zaanstad groeit en daarmee het vraagstuk van de openbare ruimte,’ besluit wethouder Gerard Slegers van gemeente Zaanstad. ‘We moeten twintigduizend woningen gaan bijbouwen en worden steeds aantrekkelijker voor inwoners van Amsterdam.’ Ook de grote aantallen toeristen die de Zaanstreek dagelijks bezoeken moeten in goede banen worden geleid. En alleen al de transporten van Ahold in onze gemeente zorgen voor 1800 vrachtbewegingen per dag. Dat vraagt om een verscherping van het mobiliteitsvraagstuk, meent Sleegers. Hij ziet ook toekomst in smart mobility toepassingen in de regio. ‘De vraag naar  slimme oplossingen wordt steeds groter. Daarvoor moeten we data met elkaar gaan delen en de schotten weghalen. Als regio moeten we goed nadenken over mobiliteit en logistiek en daarin vooruitstrevend zijn.’

Verslag: Renske Jonkman